БУЮК КАШФИЁТ

Яқинда матбуотда Халқаро туркий академия раҳбари Дархан Қидирали бошчилигидаги илмий экспедиция томонидан Мўғилистоннинг бепоён Номгон водийсида турк хоқонлигининг асосчиси Қутлуғ Элтариш Қаған ёдгорлик мажмуаси топилганлиги ҳақида хабар тарқалди. Бу хабар бутун туркий халқлар матбуотида кенг ёритилди. Мазкур ёдгорликнинг ўлчамлари: узунлиги ва юксаклиги 70х74,5 см, кенглиги 19 см. Мазкур тошбитикнинг тўрт томонида ҳам ёзувлар бор. Олд томонида 19 сатр ёзув бор. Шундан 12 сатри яхши сақланган. Тўлиқ матн олимлар томонидан ўқиб бўлингандан сўнг эълон қилинади.

№

1

Ud yïl: toquzunč: ay: …[……….]

Сигир йили: тўққизинчи ой

2

……

....

3

…..Teŋri: oγlu: [……….]

..Тангри ўғли

4

Qutluγ qaγan: Türük [……….]

Қутлуғ Қаған: Турк

5

Ur oγlum: M[k]ön…..yü…[……….]

Ўғил болаларим, кўз...

6

Biziŋ:öŋlig:..t.. [……….]

Бизнинг гўзал....

7

es[?] : Ïtdïm: bizi: yat: er: [……….]

Этдим: Бизнинг бегона: эркак....

8

Yerde: …..tuz…..[……….]

Ерда:  .... туз...

9

Tümen: Tümen: [……….]

Ўн минг: ўн минг

10

es[?] el[is]ig [?]:küčüg: biz[ber-?]

Ишимни кучимни бер...

11

Atadïm: bi tidim [……….]

Тайинладим (унвон бердим): битдим..

12

es[?] : Qop ešti [……….]

Кўп эшитдик.

 

Ҳозирча шу қадари ўқилди.

Илмий экспедиция аъзолари: Дархан Қидирали, Напил Базилхан, А. Энхтўр, Нурбўлат Бўгенбаев ва бошқалар.