Fahriyar

Fahriyar (Fahriddin Nizamov) 1963 yılında Özbekistan’ın Nevai vilayeti, Hatırcı ilçesine bağlı Sengicüman köyünde doğdu. Şairin ilk kitabı “Dardning Şakli” (Derdin Şekli) 1987 yılında yayımlandı. “Ayalgu” adlı şiir kitabı 2000’de, “Geometrik Bahar” (Jeometrik Bahar) adlı kitabı ise 2004’te yayımlandı. Edebi ve fikri makalelerinden oluşan “Yengileniş Ananeleri” (Yenilenme Geleneği) kitabı 1988 yılında neşredildi. Fahriyar, Pablo Neruda, Maris Çaklays gibi şairlerin şiirlerini ve T.Uinter’in “21. Yüzyılda İslam: Postmodern Dünyada Kıbleyi Bulma” (2001) adlı kitabını Özbekçeye çevirmiştir. Şairin birçok şiiri Rusça ve diğer dillere çevrilmiştir. Türkiye Türkçesine aktardığımız şiirler şairin “Ayalgu” adlı kiatbından alınmıştır.

***

Hayat, sen şarapsın, meysin bir yudum,

Yirmi dört senedir doyamadım, eh…

Mey içinde yüzer durur üzüntü,

Saki, işret nere, ukubet nere?

Bazen bıkmış olur sevgimden aşkım,

Göz yaşım bezdirir, içerim tenha.

Ben senden usanmam, sıkılmam, yaşam

Gözünü aç, gözümü aç, Açgözlüm - gözüm.

Ekşi bir şarapsın, ey, tatlı hayat,

Sabrım kasesine seni dökerim,

İçerim göz yaşımı içtiğim gibi,

Unutmaz hafızam tadını illâ,

Seni saklar kasem, kadehim - sabır.

Süslerim ben onu kadın ismiyle.

AKSİLFELSEFE

Mekan yok,

Zaman var.

Vardır zaman içinde

Kirada oturan özdekçi evlat.

Zamana bakmayan evlat, elinden

Tanrı geri almış mekanı

Tekrar vermesini ister dehadan.

Ama deha Tanrı değildir,

onun elinde

Ancak erek vardır.

Yaşam sürmez yalnız erekle.

O mekan değildir,

Zaman da değil, bakma boşuna…

AKSİLEKOLOJİ

Harcar, ezer insanı ekin,

Teşbih niçin, tarlalar bom boş

Çöller onu kovalar durur

Aman Tanrım...

İnsanlar gidiyor,

Tanrı duymaz

çığlıklarını.

"Kırmızı Liste"ye yazamaz

çünkü bilmez ekin

yazmayı…

***

İnsan yapmak isterseniz taşlardan

Taşları okşayın,

Şefkat gösterin olduğu kadar.

Taşlar ancak şefkat karşısında

Savunmasızdırlar.

Taşa çiçekler sunun,

Ak ve pembe çiçekler -

Şefkat renkli olsun çiçekler.

Taş mutlaka uzatır elini

Alır çiçeğinizi

Öper ellerinizi

Hatta ağlar, inanın, o taş

SENGİCUMAN’DA YAZ MEVSİMİ

Seretân.

Derman gibi kurumuş sular.

Olukların gözleri oyuk

Susuz dereler yılanlar gibi

kıvrım kıvrım ilerler

sulu yerlere…

Burada susamaz kuyular ancak,

Yazın susuzluğunu gördüğü için

Utancından yere batmış kuyular

***

Seni senden aradım

Yoktun.

Sahibi brakıp gitmiş ev gibi

Bom boştun.

Ancak brakılmış evde

Unutulmuş kedi misali

Tırmalar gönlünü

Bir şey durmadan

ACABA

Acaba,

tarlayı

ummandan başka

benzetecek bir şey mi yok?

Acaba,

şu beyaz dalgaların altında

çökük uygarlıklar mı var?

Acaba,

Türkistan

Atlantis sözcüğünün

Çevirisi midir yoksa?

Acaba...

TEDİRGİNLİK

Zaman sahrası.

Gitmektedir dağlar kervanı.

Burnundan ip geçirilmiş

dağlar kervanı.

Geriye bakmaktan mahrum

dağlar kervanı.

Üstelik, yük:

taşları geleceğe

taşımaktadır dağlar.

***

Yürek inzivada, Yesevi gibi

yalancı dünyayı affedip yaşar.

Yürek -

Osman Nasır'a

                     hayatteyken

verilen bir tek mükafat.

Yürek kuştur.

Kafesiyle birlikte doğmuş

kuş.

Tüylerini kana batırarak

Özgürlük hakkında şiirler yazar.

***

Mutlu olabilirmişim,

Şöyle yazılıymış alnımda.

Oysaki ben

okuyamadım

işte o yazıyı.

Aynaya baktım.

Alnıma yazılanlar

Ters göründü hep aynada.

AY HAKKINDA RİVAYET

Bir zamanlar o bir kuşmuş -

Hüma kuşu.

Başlar da varmış onun konabileceği,

boyunlar da varmış muska takacak.

Günün birinde onu yakalamışlar,

Başını koparmamışlar, hayır,

kesmemişler onun konduğu başı,

ev-barkını da bozmamışlar, hayır.

Koymamışlar onu kafese, hatta

Yumurta yapmasını beklememişler.

Etini de pişirip getirmemişler

Sultan sofrasına.

Onu yakalamışlar, sonra 

Kanatlarını bileme makinesine tutmuşlar.

Kuşun gövdesinden fışkırarak

Kan akacak diye ummuşlar.

Kan akmamış. Çelik kanatları

Makine toz gibi göğe uçurmuş.

Bileylenmiş hüma kuşu, artık

Ay balta misali parlayıvermiş...

CEVAPSIZ DÜNYA

Gözlerim söylemeyi öğrendi,

Artık bana gerekir mi ki, dilim?

***

Kendine tapan adam

ayna denizinde öldüğünde

eski güzelliği ağlar mı, acaba,

onun cenazesinde?

***

Rüyalarımdan çıkar mı ki, hiç

sevdiğim kadın?

***

Seni nasıl güldüreyim, ağlantı?

***

Neden bayrak gibi dalgalanır

kolsuz kolu Gazi gömleğinin?

SAĞTÖRENİN OLUŞUMU

Tanrı elindeki saklı

bir şeyi bendesine gösterdi.

Bu sağtöreydi,

tanıdı insan.

ve başını vurmak için

duvarlar örmeye başladı.

XX YÜZYIL İNSANI

Durdum.

           Gölge yolumu kesti.

Acaba, bu gölge benim mi yoksa?

Anbean yükselir,

Giderek büyür

                      tün kadar uzar…

Önüm  zifiri karanlık. Yürünmez.

                      şaşkına döndüm,

Geri bakınca (buz gibi ter bastı tenimi)

Kovalayan yüreği gördüm,

Yürek benimkiydi

                       Tanıdım....

MEŞREB

Tanrılar göklerde yaşar, sonuçta

ayakları değmez toprağa

Hayat bize yerey verdi, zeminden

onlara yedinci semayı verdi.

Yükseklerde olmak Tanrılık ise

zeminden yükselmek ise eğerde

Afak Hoca değil, asılan "Dehri" -

Divane Meşreb olurdu Tanrı.

***

Ellerim bom boş.

Kaldırmak istedim başıma seni

ellerimle

Artık bom boş ellerimi

başım üzre

kaldıramadan yaşıyorum.

Bom boş eller, oysa, çok ağır...

TEDBİRLİ ADAM

Ben artık yeniden başlarım

Hepsini, hepsini, hepsini.

Gözlerimden siler atarım

İyice uzamış bakışlarımı.

Değiştirirm bakış tarzımı,

Girişimci olurum artık.

Boşuna akıtmam göz yaşlarımı

Gözlerime ekerim pamuk.

Yıl boyu üç yüz altmış beş defa

ürün yetiştirmek mümkün gözümden.

Kendiliğinden yetişir ve bir de

ağırlığı düşmez kimseye...

Önemlisi şudur: ağzım dikili

Borç istemem sizden, korkmayın.

Gözlerime pamuk ekili

Böylece güzeldir hayat, sormayın.

Önemlisi şudur: borca da girmem

Artık ekmek peşinde koşmam

Hayatımı yaşarım artık

Satıp gözümdeki pamuklarımı

SÜLUK

Dehaya yaklaşma, dehadan ayrıl

Anlamını unutma, eski ayetin.

Dehalar sihirbaz, gayeler falcı,

Gözlerini büyüler insanoğlunun.

Ellerinden tut, üstattır Hayat

İnanca inançtan gidilir, kalbim

Yakarma arıtsa bizi, eğerki...

Eski türküleri fıslar dudağım.

Küfürden arayan Hak visalini

Haris gayelerle yaşayan üstat

Beni takip eder çırak misali...

Toprak olur yine avanak akıl,

Rüzgarlar ruh olup dönecek yine

Dertlerimin elbisesidir şekil

HÜRLÜK

Çözülmemiş bulmaca gibi

kareleri bom boş kafesin.

Bom boş kafes, kafes içinde

En güzeli, en hoşu, en...

HAFIZA ALIŞTIRMASI

Sen şiiri boş ver, şairi bırak,

Göz yaşı rüyadır, aşk ise hayal.

Sen kâsıt değilsin, intikamı bırak.

Sen nefreti hıfzet, muhayyel   

Aktaran: Marufcan Yoldaşev